Một công ty trở thành công ty đại chúng khi đáp ứng những điều kiện nhất định. Thường thì loại hình doanh nghiệp này liên quan đến quyền lợi của nhiều tổ chức, cá nhân hơn. Do đó, các quy định về mặt pháp lý cũng chặt chẽ hơn. Công ty đại chúng là gì và những quy định pháp lý cơ bản liên quan sẽ là nội dung chính mà chúng ta cùng xem xét ngay sau đây.

Công ty đại chúng là gì?
Để trở thành công ty đại chúng, doanh nghiệp phải là công ty cổ phần và đáp ứng 1 trong 2 điều kiện sau:
– Công ty có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ;
– Công ty đã thực hiện chào bán thành công cổ phiếu lần đầu ra công chúng thông qua đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Nộp hồ sơ và công bố thông tin
Sau khi đáp ứng một trong hai điều kiện trên, công ty cổ phần cần thực hiện thủ tục đăng ký. Hồ sơ được gửi tới Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Bộ hồ sơ bao gồm:
a) Giấy đăng ký công ty đại chúng;
b) Điều lệ công ty;
c) Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp;
d) Bản công bố thông tin về công ty đại chúng bao gồm thông tin tóm tắt về mô hình tổ chức bộ máy, hoạt động kinh doanh, bộ máy quản lý, cơ cấu cổ đông, tài sản, tình hình tài chính và các thông tin khác;
đ) Báo cáo tài chính năm gần nhất của công ty cổ phần được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập. Trường hợp công ty tăng vốn điều lệ sau thời điểm kết thúc kỳ kế toán năm gần nhất, công ty phải bổ sung báo cáo tài chính kỳ gần nhất được kiểm toán;
e) Danh sách cổ đông.
Những điểm khác biệt nổi bật
Trong phần khái niệm nêu trên về công ty đại chúng là gì, có thể dễ dàng nhận thấy điểm khác biệt khá nổi bật. Đó là số lượng những người có liên quan về mặt lợi ích. Cụ thể hơn, trong điều kiện đầu tiên, tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ.
Ở điều kiện thức hai, công ty đã thực hiện chào bán thành công cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Việc chào bán thành công cổ phiếu ra công chúng thường cũng liên quan đến nhiều nhà đầu tư đang nắm giữ.
Đó là lý do tại sao pháp luật quy định chặt chẽ hơn đối với loại hình công ty này nhằm bảo vệ lợi ích của nhiều cổ đông và chủ nợ.
Quyền và nghĩa vụ của công ty
Sau khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xác nhận hoàn tất việc đăng ký, công ty có các quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp và chứng khoán.
Quyền của công ty đại chúng
– Có quyền chào bán cổ phần; chào bán cổ phiếu riêng lẻ của công ty;
– Có quyền chào mua công khai cổ phiếu và mua lại cổ phiếu của chính mình;
– Công ty hoặc cổ đông của công ty có quyền khởi kiện tại Toà án để thu hồi khoản lợi nhuận từ các giao dịch không công bằng.
Nghĩa vụ của công ty đại chúng
– Công bố thông tin;
– Tuân thủ quy định về quản trị công ty;
– Thực hiện đăng ký cổ phiếu tập trung tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam;
– Đối với Công ty đại chúng là Công ty có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ; phải đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán chưa niêm yết trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xác nhận hoàn tất việc đăng ký. Sau 02 năm kể từ ngày giao dịch đầu tiên trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán chưa niêm yết, công ty có quyền nộp hồ sơ đăng ký niêm yết khi đáp ứng các điều kiện niêm yết chứng khoán;
– Đối với Công ty đại chúng là Công ty đã thực hiện chào bán thành công cổ phiếu lần đầu ra công chúng thông qua đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; phải đưa cổ phiếu vào niêm yết hoặc đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày kết thúc đợt chào bán ra công chúng.
Khi đó, sau khi đăng ký giao dịch trên hệ thống thành công, công ty sẽ có những đặc điểm của công ty niêm yết.
Các nội dung trên đây giúp bạn tìm hiểu công ty đại chúng là gì, cũng như các nội dung pháp lý cơ bản. Trong thực tế, loại hình công ty này chịu nhiều ràng buộc về quy định pháp lý mà chúng ta cần tham khảo thêm tuỳ từng trường hợp cụ thể.