Bài viết có ý tránh các thuật ngữ và tính toán phức tạp để phù hợp với nhiều bạn đọc hơn. Vì vậy, nội dung nhận định NVL sẽ chỉ đề cập đến những vấn đề nổi bật, dễ nhận thấy. Nhưng cũng đủ để bạn biết rằng Novaland đang phải đối mặt với các vấn đề lớn cả về ngắn hạn và dài hạn. Nhận định nổi bật nhất có vẻ là NVL đang trở nên thê thảm hơn khi sống nhờ “bán con nuôi mẹ”.
Mặc dù vậy, bạn có thể sử dụng các phân tích, nhận định để suy luận rộng hơn. Bởi vì đây không hẳn là tình trạng riêng. Dường như đây là vấn đề của một số đáng kể các công ty theo mô hình tập đoàn. Hơn thế, sẽ rất phù hợp cho việc suy luận đối với các tập đoàn trong lĩnh vực bất động sản.
Việc phân tích chủ yếu dựa vào Báo cáo tài chính riêng và Báo cáo tài chính hợp nhất của Tập đoàn Novaland 9 tháng đầu năm 2022.
Novaland có những vấn đề nghiêm trọng nào, bạn sẽ tìm hiểu ngay sau đây.
Căng thẳng về khả năng thanh toán
Điều này xảy ra nghiêm trọng đối với Công ty mẹ, thể hiện trên Báo cáo tài chính riêng. Cụ thể hơn, công ty sử dụng lượng vốn ngắn hạn quá lớn để tài trợ cho dài hạn. Các số liệu chi tiết như dưới đây tại ngày 30 tháng 9 năm 2022:
– Nguồn vốn dài hạn (vay dài hạn và vốn chủ sở hữu): 71.817 tỷ VND;
– Tài trợ cho tài sản dài hạn: 85.799 tỷ VND.
Như vậy, khoản chênh lệch giữa tài sản dài hạn và nguồn vốn dài hạn là 13.982 tỷ VND. Nói cách khác, Công ty mẹ đã phải sử dụng tới gần 14 nghìn tỷ vốn ngắn hạn để tài trợ cho tài sản dài hạn. Riêng khoản đầu tư vào công ty con là 75 nghìn tỷ, chiếm gần 90% tài sản dài hạn.
Hậu quả là Công ty mẹ sẽ luôn phải đối mặt với tình trạng mất khả năng thanh toán. Đó là không thể có tiền trả đối với các khoản nợ đến hạn.
Nhưng tình hình có vẻ ngày càng tệ hại hơn. Như thế nào, chúng ta sẽ phân tích chi tiết ngay sau đây.
Tiền âm nặng gấp gần 100 lần
Chúng ta thấy sự gia tăng đột biến này trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ riêng của Công ty mẹ. Cụ thể hơn là mục Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh. Chỉ tiêu này 9 tháng năm 2022 âm đến 8.296 tỷ, gấp 94 lần so với cùng kỳ năm trước.
Công ty vẫn tiếp tục dùng nguồn ngắn hạn đầu tư mạnh vào các công ty con (dài hạn). Hoạt động đó thể hiện trước hết ở mục Tiền chi đầu tư góp vốn vào đơn vị khác. Bạn thấy chỉ tiêu này trong phần Lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động đầu tư. Số tiền góp vốn lên đến trên 16 nghìn tỷ.
Khoản chi góp vốn này có hai vấn đề nghiêm trọng. Thứ nhất là nguồn tiền, thứ hai là thời hạn.
Nguồn tiền đầu tư góp vốn
Bạn quan sát được trên các chỉ tiêu của Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (báo cáo riêng Công ty mẹ). Công ty đã huy động thêm hơn 19 nghìn tỷ tiền vay. Mục đích là bù đắp cho khoản tiền âm nặng từ hoạt động kinh doanh và hoạt động đầu tư. Nói cách khác, Tập đoàn đã sử dụng chủ yếu tiền vay để tài trợ. Bởi vì trên Bảng cân đối kế toán, nguồn vốn sở hữu biến động tăng không đáng kể.
Thời hạn vay để góp vốn
Cũng trên Bảng cân đối kế toán riêng, khoản Vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn tăng đột biến. Ở đầu năm, số dư khoản này là 7.331 tỷ. Nhưng cuối tháng 9 năm 2022, khoản vay ngắn hạn tăng vọt lên 19.130 tỷ. Nghĩa là tăng thêm gần 12 nghìn tỷ. Trong khi đó, khoản vay dài hạn chỉ tăng thêm khoảng hơn 2 nghìn tỷ.
Những vấn đề trên cho thấy Tập đoàn tiếp tục sẽ phải đối mặt với tình trạng mất cân đối về tiền. Cụ thể hơn là mất khả năng thanh toán đối với các khoản phải trả ngắn hạn.
Điều này khiến tương lai của cổ phiếu NVL sẽ càng trở nên tệ hại hơn?
Sống nhờ “bán con nuôi mẹ”
Nếu nói về hoạt động kinh doanh riêng tại Tập đoàn, Novaland có hai đặc tính nổi bật:
Nguồn thu không phải từ kinh doanh
Điều này được thể hiện trên Báo cáo kết quả kinh doanh (báo cáo riêng của Công ty mẹ). Trong đó, doanh thu từ bán hàng và cung cấp dịch vụ khá nhỏ. Khoản này chỉ bằng 20% so với doanh thu hoạt động tài chính.
Càng đầu tư, càng lỗ nặng?
Lợi nhuận đầu tư được thể hiện tại Thuyết minh số 29, báo cáo riêng. Bạn thấy Cổ tức, lợi nhuận được chia là 1,786 nghìn tỷ. Chúng ta sẽ xác định tỷ lệ lợi nhuận từ hoạt động đầu tư 9 tháng trên số dư bình quân đầu tư tài chính dài hạn. Số dư này được tính bằng cách lấy số dư đầu năm cộng với số dư cuối tháng 9 và chia 2.
Tỷ lệ lợi nhuận từ đầu tư tài chính (chủ yếu vào công ty con) là 2,6%. Lãi suất vay dài hạn theo Thuyết minh số 21 của báo cáo tài chính riêng. Trong đó, lãi vay thường giao động trên dưới 10% một năm. Điều đó có nghĩa lợi nhuận đầu tư tài chính chỉ bằng khoảng 25% so với lãi vay.
Nói cách khác, càng đi vay để đầu tư, công ty càng lỗ nặng. Thậm chí, hiệu quả đầu tư cũng chỉ bằng … phân nửa tiền gửi ngắn hạn.
Rõ ràng, giả thuyết về tính nguy hiểm của cổ phiếu NVL vẫn tiếp tục có cơ sở vững chắc hơn.
Bán con để nuôi mẹ
Bạn đã biết doanh thu và lợi nhuận trên báo cáo riêng chủ yếu đến từ doanh thu tài chính. Đồng thời chủ yếu là cổ tức, lợi nhuận được chia và chuyển nhượng vốn. Nội dung trên đã đề cập đến cổ tức và lợi nhuận được chia. Phần này sẽ xem xét lợi nhuận từ bán công ty con.
Bạn có thể quan sát các công ty con được bán tại Thuyết minh số 4. Dường như Novaland đã bán ba công ty, có số thứ tự 32, 33, và 34.
Vấn đề nằm ở chỗ: Tại sao thành lập công ty con để rồi liên tục bán qua các năm? Trước tiên, tại sao nói rằng bán công ty con liên tục qua các năm? Là bởi vì, khi xem báo cáo tài chính, điều này diễn ra ít nhất là từ đầu năm 2021. Trong cả hai kỳ báo cáo 9 tháng của năm 2021 và 2022, có thể xem hoạt động bán này đã cứu lỗ cho công ty mẹ.
Rõ ràng, khi thành lập công ty con, người ta kỳ vọng “nuôi dưỡng” theo một nghĩa nào đó. Nhưng đây chẳng phải hiện tượng “bán con nuôi mẹ”?
Điều gì đang xảy ra trên toàn Tập đoàn?
Báo cáo tài chính hợp nhất của Novaland có vẻ “đẹp đẽ hơn”. Nhưng dường như cũng không thoát khỏi tình cảnh đầu tư vô cùng kém hiệu quả và bán con nuôi mẹ như hoạt động riêng của Tập đoàn.
Với những vấn đề như đã nêu trên, chúng ta có lẽ đã nhìn thấy cổ phiếu NVL sẽ càng tệ hại như thế nào trong tương lai.
Tập đoàn gần đây lên tiếng về tình hình khả năng thanh toán của Novaland. Mục đích cỏ vẻ là trấn an nhà đầu tư. Tuy nhiên, bạn cần rất lưu ý đến những cạm bẫy chứng khoán. Những cạm bẫy như vậy là điển hình trong bất động sản. Họ thường khiến nhà đầu tư nhanh chóng bị lừa bằng các dự án được tô vẽ.
